انواع مدل های بازاریابی دیجیتال

گاهی اوقات کسب‌و‌کاری با محتوای قدرتمند، تبلیغات پرهزینه یا حتی محصولی بی‌رقیب، باز هم نتواند جایگاه دلخواه را در بازار دیجیتال به‌دست آورد؛ چنین اتفاقی، الزاماً به‌معنای ضعف در کیفیت یا اجرا نیست، بلکه امکان دارد به‌دلیل انتخاب نادرست مدل بازاریابی رخ داده باشد؛ درست همان‌طور که جهت ساختن یک خانه، نقشه مناسبی نیاز است، برای موفقیت در بازاریابی دیجیتال هم باید مدل متناسبی درنظرگرفته شود.

در دیجیتال مارکتینگ چیست گفتیم که دیجیتال مارکتینگ به مجموعه‌ای از فعالیت‌های بازاریابی گفته می‌شود که از ابزارهای دیجیتال برای جذب، تبدیل و حفظ مشتری استفاده می‌کنند. آشنایی با برترین مدل های بازاریابی دیجیتال به شما کمک خواهد کرد تا فعالیت‌های خود را بر بستری علمی و اثربخش بنا کنید. در این مطلب قصد داریم به‌طورکامل انواع بازاریابی دیجیتال را بررسی و مزایا، محدودیت‌ها و کاربرد هر مدل را از دریچه تجربه تحلیل کنیم.

معرفی انواع مدل های بازاریابی دیجیتال

بازاریابی دیجیتال (Digital Marketing) مجموعه‌ای از مدل‌های متنوع است که براساس نوع ارتباط با مخاطب به دو دسته آنلاین و آفلاین تقسیم می‌شود. بازاریابی آنلاین (Online Marketing) با استفاده از اینترنت و ابزارهایی مانند سئو، شبکه‌های اجتماعی و تبلیغات کلیکی به جذب و حفظ مخاطب می‌پردازند؛ درحالی‌که بازاریابی آفلاین (Offline Marketing) از ابزارهای دیجیتال بدون اتصال اینترنت مانند تلویزیون، رادیو و پیامک بهره می‌گیرند. انتخاب صحیح میان این مدل‌ها، به استراتژی بازاریابی و شناخت دقیق مخاطب بستگی دارد.

بازاریابی دیجیتال آفلاین	توضیح	بازاریابی دیجیتال آنلاین	توضیح
بازاریابی تلویزیونی	نمایش تبلیغات در شبکه‌های تلویزیونی دیجیتال با هدف ایجاد آگاهی گسترده	بازاریابی از طریق وب‌سایت	ایجاد و بهینه‌سازی وب‌سایت برای تبدیل مخاطب به مشتری
بازاریابی رادیویی	پخش تبلیغات یا محتوای تبلیغ‌محور در رادیوهای دیجیتال	بهینه‌سازی موتورهای جست‌وجو (SEO)	افزایش دیده‌شدن در گوگل از طریق محتوای هدفمند و ساختار فنی مناسب
بازاریابی پیامکی	ارسال پیامک‌های تبلیغاتی برای اطلاع‌رسانی یا جذب مشتری	بازاریابی محتوا	تولید محتوای ارزشمند برای جذب و حفظ مخاطب
بیلبوردهای دیجیتال	نمایش تبلیغات در نمایشگرهای الکترونیکی سطح شهر	بازاریابی شبکه‌های اجتماعی (SMM)	استفاده از پلتفرم‌هایی مثل اینستاگرام، لینکدین و تیک‌تاک برای بازاریابی هدفمند
–	–	تبلیغات کلیکی (PPC)	پرداخت هزینه بابت هر کلیک روی تبلیغات در موتورهای جست‌وجو یا پلتفرم‌های تبلیغاتی
–	–	بازاریابی همکاری در فروش (Affiliate)	فروش محصولات از طریق معرفی دیگران، دریافت کمیسیون از فروش موفق
–	–	تبلیغات همسان	درج تبلیغات در دل محتوای وب‌سایت‌ها به‌گونه‌ای که ظاهر آن با محتوا هماهنگ باشد
–	–	بازاریابی خودکار	استفاده از نرم‌افزارها برای ارسال خودکار ایمیل‌ها، پیام‌ها و پیگیری مشتریان
–	–	بازاریابی ایمیلی	ارسال محتوای شخصی‌سازی‌شده ازطریق ایمیل برای حفظ ارتباط با مخاطب
–	–	روابط عمومی آنلاین	انتشار اخبار، اطلاعیه‌ها و محتوای رسمی در فضای وب برای ساخت اعتبار برند
–	–	بازاریابی ریفرال (ارجاعی)	ترغیب مشتریان فعلی به معرفی برند به دیگران در ازای پاداش
–	–	بازاریابی مبتنی‌بر داده (Data-driven)	تحلیل داده‌ها برای تصمیم‌گیری دقیق‌تر در کمپین‌های تبلیغاتی
–	–	بازاریابی از طریق پیام فوری (دایرکت)	ارسال پیام مستقیم به مشتری از طریق پیام‌رسان‌ها
–	–	هدف‌گذاری مجدد (Remarketing)	نمایش مجدد تبلیغات به کاربرانی که قبلاً با برند تعامل داشته‌اند
–	–	بازاریابی ویدیویی	استفاده از ویدیو برای آموزش، معرفی یا تبلیغات برند
–	–	بازاریابی پادکستی	تولید و انتشار محتوای صوتی برای جذب مخاطبان خاص
–	–	بازاریابی تاثیرگذار (Influencer Marketing)	همکاری با افراد دارای دنبال‌کننده برای معرفی محصولات یا خدمات

با بررسی این جدول درمی‌یابیم که هر مدل مزایا و مخاطبان خاص خود را دارد و انتخاب ترکیبی از آن‌ها براساس مدل های کسب و کار دیجیتال می‌تواند بهره‌وری کمپین‌های بازاریابی را افزایش دهد؛ برای مثال، استفاده از تبلیغات کلیکی به‌همراه بازاریابی ایمیلی می‌تواند فرآیند تبدیل کاربر به مشتری را تسریع کند یا ترکیب بازاریابی شبکه‌های اجتماعی با بازاریابی محتوا، برندسازی قدرتمندتری را رقم می‌زند.

انواع بازاریابی دیجیتال آنلاین

بازاریابی آنلاین یکی از برترین مدل های بازاریابی دیجیتال است؛ این مدل برخلاف روش‌های سنتی، به کسب‌و‌کارها اجازه می‌دهد با استفاده از کانال های دیجیتال متنوع، مخاطبان هدف خود را به‌صورت هدفمند جذب کنند؛ هرکدام از این روش‌ها ظرفیت‌ها، هزینه‌ها و محدودیت‌های خاص خود را دارند. در ادامه، مهم‌ترین انواع بازاریابی دیجیتال آنلاین را بررسی خواهیم کرد:

۱. بازاریابی از طریق وب‌سایت

وب‌سایت، ستون فقرات بسیاری از مدل های بازاریابی دیجیتال به‌حساب می‌آید. طراحی حرفه‌ای، تجربه کاربری مناسب و محتوای ارزشمند در وب‌سایت باعث ایجاد اعتماد و تبدیل بازدیدکننده به مشتری می‌شود.

مزایا:

• کنترل کامل روی محتوا و ساختار
• ابزار مهم برای برندینگ و سئو
• قابلیت اندازه‌گیری دقیق رفتار کاربر

معایب:

• هزینه‌بر بودن در مراحل راه‌اندازی و نگه‌داری
• وابستگی به مهارت‌های فنی و به‌روزرسانی مداوم

به‌طور‌کلی، اگرچه ساخت وب‌سایت حرفه‌ای به سرمایه و تخصص نیاز دارد، اما هیچ برند دیجیتالی بدون آن نمی‌تواند ساختاری پایدار و قابل اعتماد شکل دهد.

۲. بهینه‌سازی موتورهای جست‌وجو (SEO)

سئو چیست؟ اجرای مجموعه‌ای از تکنیک‌ها در صفحه برای افزایش رتبه سایت در نتایج گوگل است؛ در‌واقع، سئو پلی میان نیاز مخاطب و محتوای شما ایجاد می‌کند و از مهم‌ترین کانال‌های دیجیتال مارکتینگ محسوب می‌شود.

مزایا:

• جذب ترافیک ارگانیک و رایگان
• افزایش اعتبار برند در طول زمان

معایب:

• زمان‌بر بودن نتیجه‌دهی
• نیاز به آشنایی دقیق با الگوریتم‌ها و رقبا

اگر برنامه‌ریزی بلندمدت دارید، سئو یکی از هوشمندانه‌ترین مسیرها به‌شمار می‌رود؛ اما نباید انتظار معجزه در کوتاه‌مدت از آن داشت.

۳. بازاریابی محتوایی

یکی از انواع بازاریابی دیجیتال و یکی از اصطلاحات دیجیتال مارکتینگ است و به معنای تولید محتوای مفید، آموزشی یا سرگرم‌کننده برای جذب و نگه‌داری مشتری است؛ در بازاریابی محتوایی (Content Marketing) درباره مزایای این مدل صحبت کردیم و گفتیم که بیش‌ از آن‌که تبلیغ کند، به مخاطب کمک خواهد کرد.

مزایا:

• ایجاد رابطه بلندمدت با مخاطب
• بهبود سئو و افزایش نرخ تبدیل

معایب:

• نیاز به منابع انسانی با مهارت بالا
• تولید محتوای مستمر و خلاقانه کار زمان‌بری است.

بازاریابی محتوا برای برندهایی که می‌خواهند جایگاه فکری در ذهن مخاطب ایجاد کنند، یک استراتژی حیاتی است؛ به‌شرطی که تداوم در تولید و خلاقیت فراموش نشود.

۴. بازاریابی شبکه‌های اجتماعی (SMM)

از محبوب‌ترین کانال های دیجیتال، شبکه‌هایی مانند اینستاگرام، توییتر، لینکدین و تیک‌تاک هستند. این بسترها جهت تعامل مستقیم، ساختن جامعه مخاطب و حتی فروش مستقیم کاربرد دارند. بازاریابی شبکه های اجتماعی، تولید محتوا و بازاریابی در فیسبوک، توییتر، اینستاگرام، لینکدین و دیگر شبکه‌های اجتماعی برای هدایت کردن ترافیک باکیفیت به وب‌سایت خود استفاده کنید.

مزایا:

• ارتباط زنده با مخاطبان
• قابلیت اجرای کمپین‌های تعاملی و خلاقانه

معایب:

• نیاز به تولید محتوای منظم و متمایز
• احتمال بالای اثر منفی درصورت واکنش نادرست برند

بازاریابی در شبکه‌های اجتماعی یکی از مدل های بازاریابی دیجیتال قدرتمند است؛ اگر کنترل درستی بر پیام‌رسانی برند نداشته باشید، قدرت آن در‌عین‌حال می‌تواند آسیب‌زننده باشد.

۵. تبلیغات کلیکی (PPC)

یکی از انواع دیجیتال مارکتینگ، تبلیغات PPC است که در این مدل، برندها بابت هر کلیک کاربر روی تبلیغات خود، هزینه پرداخت می‌کنند. گوگل ادز و تبلیغات کلیکی شبکه‌های اجتماعی نمونه‌ای از این روش‌اند. در تبلیغات ppc درباره این نوع تبلیغات و روش انجام آنها صحبت کردیم.

مزایا:

• نتیجه‌گیری سریع و قابل‌اندازه‌گیری
• هدف‌گیری دقیق مخاطب براساس منطقه، سن، علاقه‌مندی و…

معایب:

• رقابتی و گران در صنایع خاص
• احتمال بالای کلیک‌های غیرهدفمند و هزینه‌بر

اگرچه این روش برای کمپین‌های کوتاه‌مدت عالی است، ولی بدون تحلیل دقیق و هدف‌گذاری صحیح، ممکن است بودجه شما را بدون بازدهی بسوزاند.

۶. ایمیل مارکتینگ (بازاریابی ایمیلی)

ایمیل مارکتینگ(Email Marketing)، یکی از قدیمی‌ترین روش‌های آنلاین به‌حساب می‌آید که هنوز هم در میان مدل های بازاریابی دیجیتال جایگاه خود را حفظ کرده است؛ ارسال ایمیل‌های شخصی‌سازی‌شده برای آگاه‌سازی، یادآوری یا وفادارسازی کاربران کاربرد دارد. در ایمیل مارکتینگ چیست درباره روش‌های ایمیل مارکتینگ و تکنیک‌های آن صحبت کردیم.

مزایا:

• هزینه پایین در مقایسه با دیگر روش‌ها
• قابلیت اتوماسیون و شخصی‌سازی بالا

معایب:

• احتمال اسپم‌شدن ایمیل‌ها
• نیاز به ساخت لیست ایمیل معتبر و به‌روز

اگر بانک اطلاعاتی دقیق و ارزشمندی در اختیار دارید، بازاریابی ایمیلی یکی از پرسودترین روش‌ها است؛ اما بدون لیست درست، حتی بهترین محتوای ایمیلی نیز خوانده نخواهد شد.

۷. همکاری در فروش یا افیلیت مارکتینگ

در افیلیت مارکتینگ چیست گفتیم که افیلیت مارکتینگ (Affiliate Marketing) یکی از مدل های بازاریابی دیجیتال و روش مدل فروش مبتنی بر کمیسیون است که انواع مختلفی دارد. در این مدل، کسب‌و‌کار با استفاده از شبکه‌ای از همکاران فروش یا ناشران، محصول یا خدمات خود را تبلیغ و تنها در صورت فروش موفق، مبلغی را به‌عنوان کمیسیون به معرف‌ها پرداخت می‌کند؛ این روش برای برندهایی مناسب به‌نظر می‌رسد که می‌خواهند بدون هزینه اولیه تبلیغات، فروش خود را افزایش دهند.

مزایا:

• پرداخت فقط درصورت موفقیت فروش
• توسعه شبکه فروش بدون هزینه مستقیم تبلیغات

معایب:

• نیاز به نظارت و کنترل دقیق بر عملکرد همکاران
• احتمال آسیب به برند درصورت همکاری با افراد بی‌کیفیت

برای کسب‌و‌کارهای نوپا، همکاری در فروش فرصتی عالی است تا بدون بودجه بالا، وارد بازار شوند؛ اما کیفیت شبکه همکاری، تعیین‌کننده موفقیت آن خواهد بود.

۸. اینفلوئنسر مارکتینگ (Influencer Marketing)

در این مدل بازاریابی دیجیتال، از افراد دارای اعتبار در شبکه‌های اجتماعی جهت معرفی برند یا محصول استفاده می‌شود؛ به‌ویژه در صنایع زیبایی، مد، تکنولوژی و تغذیه، این روش بسیار رایج است. برای آشنایی بیشتر با این مدل بازاریابی، اینفلوئنسر مارکتینگ چیست را ببینید.

مزایا:

• انتقال پیام برند از زبان فرد قابل‌اعتماد
• افزایش نرخ تعامل و دیده‌شدن

معایب:

• هزینه بالا درصورت همکاری با افراد باسابقه
• وابستگی به تصویر و رفتار عمومی اینفلوئنسر

اگر به‌دنبال تعامل عمیق‌تر با مخاطب هستید، این روش می‌تواند بسیار کارآمد باشد؛ البته به‌شرط آن‌که انتخاب اینفلوئنسر براساس ارزش‌های برند انجام شود، نه فقط تعداد فالوئر.

🔔به‌طور‌کلی، انتخاب میان انواع بازاریابی دیجیتال آنلاین به‌هیچ‌وجه تصمیمی سطحی نیست؛ بلکه باید براساس تحلیل کسب‌و‌کار، شناخت مخاطب و درنظرگرفتن ظرفیت‌های برند صورت گیرد.

9. بازاریابی ریمارکتینگ (Remarketing)

ریمارکتینگ یا بازاریابی مجدد یکی از انوع بازاریابی دیجیتال و تبلیغات کلیکی است که کاربرانی که در گذشته از سایت شما بازدید کرده اند را هدف گذاری میکند و تبلیغاتی را برایشان نمایان میکند. کاربران برای مثال این تبلیغات را زمانی میبینند که در اینترنت در حال جستجو و خواندن خبر هستند یا در یوتیوب در حال تماشای یک کلیپ باشند.

10. بازاریابی ویدیویی (Video Marketing)

در جدول بالا گفتیم که یکی از انواع مدل های بازاریابی، بازاریابی ویدیویی است؛ ابزاری برای تبلیغات و بازاریابی است که به معنای تهیه ویدیو، تبلیغ، تجزیه و تحلیل عملکرد ویدیو می‌باشد. بازاریابی ویدیویی یکی از پراهمیت‌ترین موضوع‌ها در استراتژی بازاریابی کسب و کار است.

انواع بازاریابی دیجیتال آفلاین

بازاریابی آفلاین برخلاف تصور رایج، همچنان یکی از اجزای مؤثر در ترکیب استراتژی‌های برندینگ و تبلیغات به‌خصوص در بازارهای محلی یا خاص است؛ این نوع از بازاریابی اگرچه بدون اتصال به اینترنت انجام می‌شود، اما همچنان مبتنی‌بر فناوری‌های دیجیتال است و می‌تواند نتایج چشم‌گیری ایجاد کند؛ به‌ویژه برای برندهایی که به‌دنبال ایجاد تأثیر در فضای فیزیکی هستند.

از رایج‌ترین انواع دیجیتال مارکتینگ آفلاین می‌توان به بازاریابی تلویزیونی، رادیویی، پیامکی و بیلبوردهای دیجیتال اشاره کرد؛ تبلیغات تلویزیونی با وجود هزینه بالا، در کمپین‌های برندسازی بسیار موثر است. بازاریابی رادیویی با هزینه پایین‌تر، مخاطبان وفاداری را هدف می‌گیرد. پیامک‌ها همچنان یکی از سریع‌ترین راه‌های انتقال پیام کوتاه و مؤثر به مخاطبان محسوب می‌شوند؛ همچنین، بیلبوردهای الکترونیکی در مکان‌های پررفت‌وآمد، با طراحی گرافیکی جذاب می‌توانند توجه قابل‌توجهی جلب کنند.

درمجموع، اگرچه بسیاری از مدل های بازاریابی دیجیتال امروزی به‌سمت آنلاین‌بودن سوق پیدا کرده‌اند، ولی استفاده هوشمندانه از ظرفیت‌های آفلاین، به‌خصوص برای برندهایی که نیاز به تعامل چندوجهی با مخاطب دارند، همچنان بخشی کاربردی و مؤثر از استراتژی بازاریابی باقی مانده است.

شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPI) در دیجیتال مارکتینگ

در دنیای دیجیتال مارکتینگ، تنها اجرای کمپین کافی نیست؛ آنچه اهمیت دارد، توانایی ارزیابی و بهینه‌سازی مداوم عملکرد است. شاخص‌های کلیدی عملکرد یا همان KPIها ابزارهایی هستند که به بازاریابان اجازه می‌دهند بفهمند آیا در مسیر درستی قرار دارند یا نه؛ این شاخص‌ها با تحلیل داده‌های واقعی، به تصمیم‌گیری‌های آگاهانه کمک می‌کنند و در تطبیق با اهداف مدل های کسب و کار دیجیتال، نقشی حیاتی دارند.

در ادامه با مهم‌ترین KPIهای مورد استفاده در بازاریابی دیجیتال آشنا می‌شویم:

نرخ کلیک (Click-Through Rate – CTR)

این شاخص نشان می‌دهد چه تعداد از افرادی که یک تبلیغ، لینک یا ایمیل را دیده‌اند، واقعاً روی آن کلیک کرده‌اند. CTR یا نرخ کلیک معیار سنجش جذابیت پیام یا فراخوان به اقدام (CTA) است و هرچه بالاتر باشد، نشان‌دهنده ارتباط بهتر محتوا با نیاز مخاطب است. پایین‌بودن آن معمولاً حاکی از طراحی ضعیف، زمان‌بندی اشتباه یا عدم شناخت کافی از مخاطب هدف است.

نرخ تبدیل (Conversion Rate)

نرخ تبدیل بیان می‌کند چه درصدی از بازدیدکنندگان پس از تعامل با یک محتوا یا تبلیغ، دست به اقدام مشخصی مانند خرید، ثبت‌نام یا دانلود زده‌اند؛ این شاخص یکی از واقعی‌ترین معیارهای سنجش موفقیت کمپین‌ها به‌حساب می‌آید؛ چون نه‌تنها تعامل را می‌سنجد، بلکه نشان می‌دهد فعالیت‌های دیجیتال تا چه اندازه به اهداف تجاری برند نزدیک شده‌اند.

ترافیک شبکه‌های اجتماعی (Social Media Traffic)

ترافیک حاصل از شبکه‌های اجتماعی شامل تعداد بازدیدها، تعامل‌ها، دنبال‌کننده‌ها، اشتراک‌گذاری‌ها و سایر فعالیت‌هایی است که مخاطبان در پلتفرم‌هایی مانند اینستاگرام، توییتر، لینکدین و تیک‌تاک انجام می‌دهند؛ این شاخص میزان نفوذ برند در فضای اجتماعی را نشان می‌دهد و کاهش یا افزایش آن می‌تواند بازتابی از کیفیت محتوای منتشرشده یا تغییر رفتار کاربران باشد.

ترافیک وب‌سایت (Website Traffic)

این KPI تعداد بازدیدکنندگان وب‌سایت در بازه‌های زمانی مختلف را می‌سنجد و مشخص می‌کند که کانال‌های مختلف دیجیتال چقدر در هدایت کاربر به وب‌سایت مؤثر بوده‌اند. تحلیل این داده می‌تواند نشانه‌هایی از موفقیت در سئو، تبلیغات کلیکی یا حتی عملکرد شبکه‌های اجتماعی ارائه دهد؛ همچنین کاهش نرخ بازدید یا نرخ پرش بالا زنگ خطری برای بازبینی در طراحی تجربه کاربری یا استراتژی محتوایی است که باید به آن توجه ویژه‌ای داشته باشید.

اهمیت آشنایی با انواع بازاریابی دیجیتال

شناخت دقیق مدل های بازاریابی دیجیتال به شما کمک خواهد کرد تا در میان روش‌های متنوع آنلاین و آفلاین، مدلی را انتخاب کنید که با اهداف، مخاطب هدف، بودجه و ظرفیت کسب‌وکار شما بیشترین هم‌خوانی را داشته باشد؛ همان‌طور که در این مقاله دیدیم،انواع بازاریابی دیجیتال هرکدام مزایا، معایب و بسترهای اجرایی خاصی دارند؛ بنابراین، تصمیم درست زمانی امکان دارد که تحلیل دقیقی از نیاز، بازار و منابع موجود در اختیار داشته باشید.